Een alledaags ongeval met relatief klein letsel: het overkomt ons allemaal wel eens. Vooral in het verkeer of in de openbare ruimte zijn dergelijke ongevallen vaak niet te vermijden.
Maar wat doe je als je gewond raakt door bijvoorbeeld materiaal dat onhandig op het wegdek is geplaatst? Kan je dan iemand aansprakelijk stellen?
Het volgende voorbeeld maakt duidelijk dat in sommige gevallen de wegbeheerder aansprakelijk kan worden gehouden.
Het ongeval
Een fietser rijdt op een fietspad. Omdat hem drie fietsers uit tegenovergestelde richting tegemoet kwamen, is de fietser zoveel mogelijk aan de rechterkant van het fietspad gaan rijden. Helaas zag de fietser daarbij het aan de zijkant van het fietspad geplaatste paaltje over het hoofd. De fietser verwondde zich lelijk met zijn rechterbeen aan een op het paaltje gezeten uitsteeksel met scherpe randen.
Het fietspad is op de plaats van het ongeval 3,5 meter breed. Aan weerszijden van het fietspad is een RVS paaltje geplaatst. Aan de rechterzijde van de weg staat het paaltje op de grens tussen fietspad en voetpad. Het uitsteeksel betreft een op het paaltje aangebracht pijpje waaraan een slot kon worden bevestigd zodat het paaltje niet door derden kon worden verwijderd. Na het ongeval is het uitsteeksel afgeslepen. Het paaltje zelf is gehandhaafd.
Aansprakelijkheid gemeente
Op de gemeente als wegbeheerder rust de plicht ervoor te zorgen dat de toestand van de weg de veiligheid van personen en zaken niet in gevaar brengt. Deze verplichting is in de wet (artikel 6:174 BW) verwoord als een risicoaansprakelijkheid. De verantwoordelijkheid van de wegbeheerder strekt zich uit over de weg en de weguitrusting.
De fietser heeft de gemeente daarom aansprakelijk gesteld voor geleden schade. De gemeente stelde echter dat zij niet aansprakelijk was voor het ongeval.
Beoordeling aansprakelijkheid
Er moet antwoord worden gegeven op de vraag of de weg voldoet aan de eisen die daaraan in de gegeven omstandigheden mogen worden gesteld, zodat de weg niet gebrekkig is. Hierbij komt het aan op vraag of de weg, gelet op het te verwachten gebruik of de bestemming daarvan, met het oog op voorkoming van gevaar voor personen en zaken deugdelijk is. Het is ook van belang hoe groot de kans op verwezenlijking van het gevaar is en welke onderhouds- en veiligheidsmaatregelen mogelijkerwijs en redelijkerwijs te vergen waren.
De rechtbank meent allereerst dat met de aanwezigheid van het paaltje (dat ter hoogte van een kruispunt is aangebracht) de functionaliteit en veiligheid van het fietspad gediend is. Het is geplaatst om te voorkomen dat andersoortig verkeer van het fietspad gebruik maakt.
Hoewel het paaltje niet is voorzien van een opvallende rood/witte kleurstelling zoals is aanbevolen in de richtlijnen voor het Centrum voor Regelgeving en onderzoek in de Grond en Wegenbouw en de Verkeerstechniek (CROW), brengt dit niet met zich dat de door de gemeente gekozen uitvoering niet deugdelijk is.
Scherpe randen op het paaltje
De gemeente moet daarnaast bij de plaatsing en uitvoering van het paaltje wel rekening houden met de mogelijkheid dat een verkeersdeelnemer toch met het paaltje in aanraking zou komen. Daarom moet de gemeente ervoor zorgen dat een paaltje zo wordt uitgevoerd dat bij een eventuele botsing (ernstig) letsel zoveel mogelijk wordt voorkomen. Het is duidelijk dat een op een paaltje aangebracht uitsteeksel met scherpe randen de kans op letsel vergroot.
De gemeente betoogt dat het paaltje uitneembaar moet zijn met het oog op de doorgang van strooiwagens bij gladheid. Het uitstekende pijpje maakte het mogelijk dat aan het paaltje een slot werd bevestigd zodat deze niet door derden kon worden geopend met behulp van een driehoekssleutel. Na het ongeval heeft de gemeente het uitstekende pijpje afgeslepen.
Het verwijderen van het pijpje betekent, aldus de gemeente, niets meer dan dat zij daarmee wil voorkomen dat haar in de toekomst het verwijt treft dat zij niet aan haar zorgplicht als wegbeheerder heeft voldaan.
De rechtbank vond dat de gemeente hiermee niet kon volstaan.
Conclusie
Het verwijderen van het pijpje leidt tot de conclusie dat de weg ten tijde en ter plaatse van het ongeval niet voldeed aan de eisen die men daaraan in de gegeven omstandigheden mag stellen.
Nu dit gevaar zich in het geval van de fietser heeft verwezenlijkt is de gemeente op grond van artikel 6:174 lid 1 BW aansprakelijk voor de door de fietser geleden schade. De gevorderde vergoeding zal dan ook worden toegewezen.
Letselschadeadvocaat
Meer informatie over letselschade na een verkeersongeval? Neem contact op met een letselschadeadvocaat van Utrecht Letselschade Advies.
Rechtbank Overijssel, 14-02-2017, ECLI:NL:RBOVE:2017:869
