Een vrouw gaat met klachten aan haar benen naar het ziekenhuis. In het ziekenhuis wordt een medische fout gemaakt. Door de medische fout zijn er vier amputatie-ingrepen nodig, waardoor de vrouw haar beide benen verliest. Het ziekenhuis heeft toegegeven dat er een fout is gemaakt en dat mevrouw daardoor haar benen heeft verloren.
Vermindering van bijstand
In de situatie voor de medische ingreep kreeg mevrouw een bijstandsuitkering. Het slachtoffer vreest dat de gemeente haar bijstandsuitkering gaat stopzetten, omdat zij een schadevergoeding ontvangt. Om die reden wil zij de vermindering van bijstand laten opnemen als schadepost.
Bijstandsuitkering
Als je niet voldoende geld hebt om in de noodzakelijke kosten van het bestaan te voorzien, kun je bij de gemeente een bijstandsuitkering aanvragen. De gemeente toetst aan de hand van je vermogen en inkomen of je recht hebt op bijstand. Gemeenten hebben hierin een grote mate van beleidsvrijheid. Dit betekent dat elke gemeente een ontvangen schadevergoeding anders kan beoordelen.
Immateriële schadevergoeding
De verschillen in het beleid van gemeenten wordt in de eerste plaats duidelijk als de schadevergoeding bedoeld is om het leed te verzachten, de immateriële schadevergoeding. In de ene gemeente wordt de gehele immateriële schadevergoeding niet meegenomen bij de beoordeling of iemand voor bijstand in aanmerking komt, terwijl in de andere gemeente slechts een bepaald bedrag wordt vrijgesteld. Het is dus afhankelijk van de gemeente of een slachtoffer met letselschade zijn schadevergoeding moet gaan gebruiken om te voorzien in het dagelijks levensonderhoud.
De uitspraak van de Rechtbank Zeeland-West-Brabant biedt mogelijk een uitkomst voor slachtoffers die worden gedwongen om hun immateriële schadevergoeding aan te wenden om te voorzien in het dagelijks levensonderhoud.[1]
Geen schadevergoeding voor inkomensschade
In de zaak van de vrouw die beide benen heeft verloren, speelt het volgende. De rechtbank oordeelt dat als de gemeente het vermogen en inkomen van de vrouw opnieuw zal toetsen, zij naar alle waarschijnlijkheid haar bijstandsuitkering zal verliezen. In dat geval wordt de vrouw gedwongen om haar schadevergoeding te gebruiken om te voorzien in het dagelijkse levensonderhoud. De vrouw kreeg echter geen schadevergoeding voor inkomensschade. De schadevergoeding in het geval van de vrouw was bedoeld voor smartengeld, huishoudelijke hulp en gemaakte reiskosten. De schadevergoeding was uitdrukkelijk niet bedoeld om te voorzien in de normale kosten van levensonderhoud.
Uitspraak van de rechtbank
Zonder de gemaakte medische fout zou de vrouw geen schadevergoeding krijgen en haar bijstandsuitkering behouden. De rechtbank geeft aan dat de gemaakte medische fout een schending is van een veiligheidsnorm. Een veiligheidsnorm is juist bedoeld om letsel te voorkomen. De rechtbank vindt dat er sprake is van grove schuld, hetgeen een ruime toerekening rechtvaardigt. In het geval van de vrouw acht de rechtbank het onredelijk dat de vrouw haar immateriële schadevergoeding moet gebruiken om te voorzien in het dagelijks levensonderhoud. Derhalve kan de vrouw in dit geval de vermindering van bijstand opnemen als schadepost.
Hoewel er met bovenstaande uitspraak een eerste stap is gemaakt voor bijstandsgerechtigde letselschadeslachtoffers, zijn helaas nog niet alle vragen beantwoord. Wel is met deze uitspraak duidelijk geworden dat een bijstandsgerechtigd slachtoffer niet met schade mag blijven zitten als de gemeente de bijstandsuitkering intrekt of terugvordert.[2]
[1] Rechtbank Zeeland-West-Brabant 16 april 2014, ECLI:NL:RBZWB:2014:4520.
[2] A.S. Oude Hergelink en m.F. Vermaat, ‘Bijstand als schadepost’, TvP 2005/1, p. 7.
