Volgens het Ministerie van Infrastructuur en Milieu zullen in 2025 de eerste volledig autonoom rijdende auto’s de weg op gaan. De zelfrijdende auto’s beschikken over een technologie die een groot deel van de ongelukken kan voorkomen.
Verzekeraars zijn van mening dat zij hierdoor een groot deel van hun inkomsten verliezen. Ook moet de autopolis gewijzigd worden.
Wetgeving
Voordat de eerste zelfsturende auto de weg opgaat, zal allereerst de wetgeving moeten worden aangepast. Het Verdrag van Wenen uit 1968 bepaalt dat bestuurders hun voertuigen te allen tijde in hun macht moeten hebben. De Europese lidstaten aan dit verdrag zijn verbonden zullen het gebruik van zelfsturende auto’s moeten beperken totdat de regels van het verdrag zijn aangepast. Het gebruik van zelfsturende auto’s vergt dus wetswijziging op Europees niveau.
Gevolg voor verzekeraars
Veel ongelukken zullen worden voorkomen door de zelfrijdende auto. Daarom zullen er veel wijzigingen plaatsvinden voor verzekeraars. De premies voor autoschade zijn de grootste bron van inkomsten voor verzekeraars. Ruim een derde van de inkomsten komt voort uit de premies.
Wanneer we er vanuit gaan dat een zelfstandig functionerende auto zo is gemaakt dat deze geen ongeval kan veroorzaken, dan zal een ongeval in theorie slechts ontstaan door een technische fout, door een gebrek van het voertuig, bijvoorbeeld een kapotte sensor of een computerstoring.
Wegenverkeerswet
Als we de vraag, wie er in zo’n geval fout is, naar huidig recht beantwoorden, komen we nu nog uit bij de bestuurder. Volgens de jurisprudentie levert een technisch defect namelijk geen overmacht op (artikel 185 Wegenverkeerswet).
In het geval dat een zelfstandig functionerende auto een fietser aanrijdt door een technisch defect, dan komt automatisch de WAM verzekering in beeld die de bezitter van het voertuig heet afgesloten. Voor een fietser geldt in dat geval dat tenminste 50% van de schade dient te worden vergoed.
Nu zijn negen van de tien ongevallen het gevolg van een menselijke fout. Uit onderzoek van de Amerikaanse overheid blijkt dat het aantal ongelukken met 81% omlaag kan gaan door gebruik van zelfrijdende auto’s. Hierdoor wordt verwacht dat de premies voor gemotoriseerde voertuigen, met de komst van de volledig autonoom rijdende auto, zullen halveren. Dit zal voor Nederlandse verzekeraars neerkomen op een jaarlijks verlies van € 1,3 miljard. Dat blijkt uit cijfers van het Verbond van Verzekeraars.
Productaansprakelijkheid
Naast de bestuurder komt ook de maker van een apparaat in beeld, de producent van een product. De aansprakelijkheid van de producent is geregeld in artikel 6:185 van het Burgerlijk Wetboek. Een slachtoffer bevindt zich in dat geval wel in een lastigere bewijspositie. Men moet achterhalen wie de producent van de auto of onderdeel van de auto is dat de fout heeft gemaakt. Vervolgens moet men bewijzen dat de auto gebrekkig is, geen geringe opgave in veel gevallen.
Daarnaast is het de vraag hoe andere verkeersdeelnemers zullen reageren op een autonoom zelfrijdende auto. Volgens een rapport van de Amerikaanse onderzoeksinstelling RAND zouden voetgangers in de toekomst kunnen verwachten dat auto’s altijd voor hun zullen stoppen. Zij maken hierbij het vergelijk met mensen die hun benen tussen liftdeuren steken in de overtuiging dat de deuren vanzelf opengaan.
Berekenen risico’s
De berekening van risico’s zal in de toekomst voor verzekeraars ook veranderen. Nu worden risico’s berekend op basis van het autotype, de woonplaats en het aantal gereden kilometers per jaar.
In de toekomst zal het zo zijn dat een auto registreert waar je rijdt, hoe laat het is en hoe snel iemand optrekt. Deze gegevens kunnen verzekerden doorgeven aan hun verzekeraar door middel van een app. Hiermee kunnen verzekerden zorgen voor een lagere premie en kunnen ontdekken wat er fout gaat bij een ongeval. Dit zal in de toekomst van belang zijn bij de zelfrijdende auto, om te bepalen wie de aansprakelijke partij is.
Meer informatie over aansprakelijkheid in het verkeer? Neem contact op met een letselschadespecialist.
