Om het geheugen op te frissen: een uitspraak van de Hoge Raad uit 2005 over een arbeidsongeval met een inpakmachine.
Casus
De eiser was als productiemedewerker in dienst bij een vleesgroothandel. In de uitoefening van zijn werkzaamheden met een inpakmachine (een Multivac-machine) is hem een ongeval overkomen.
Het slachtoffer wilde een storing van de machine oplossen en heeft hiervoor met zijn hand, in een richel achter de ingang van de folie, hard geduwd. Zijn hand bevond zich hierdoor in de ruimte waar de pers met kracht naar beneden komt om de folie op elkaar te drukken.
De vingertoppen van eiser zijn onder de pers gekomen, waardoor zijn drie vingertoppen zijn geamputeerd.
Aansprakelijkheid
De vraag in deze zaak is of de werkgever op grond van artikel 7:658 BW aansprakelijk is voor de schade als gevolg van het bedrijfsongeval.
Oordeel rechtbank
De rechtbank oordeelde dat de werkgever niet aansprakelijk is.
Het gaat hier om een machine die bij de bediening daarvan ernstige gevaren kan opleveren voor de betrokken werknemer. Daarom was de machine voorzien van veel beschermkappen, een duidelijk aanwezige noodstop en waarschuwingsstickers.
Bij de beantwoording van de vraag geldt als uitgangspunt dat artikel 7:658 BW niet beoogt een absolute waarborg te scheppen voor de bescherming tegen gevaar. De werkgever dient op grond van artikel 7:658 BW maatregelen te nemen die redelijkerwijs nodig zijn om te voorkomen dat de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden schade lijdt. Van belang hierbij is dat wat er van de werkgever ‘in redelijkheid’ mag worden verwacht, afhangt van de omstandigheden van het geval.
Beoordeling door de Hoge Raad
Bij een gevaarlijke machine geldt volgens de Hoge Raad in het bijzonder dat het waarschuwen voor gevaren bij de bediening van een machine door middel van een schriftelijke of mondelinge instructie en het aanbrengen van waarschuwingsstickers onvoldoende zal zijn.
Er dient rekening te worden gehouden met het ervaringsfeit dat de dagelijkse omgang met een machine de gebruiker ervan ertoe zal brengen niet alle voorzichtigheid in acht zal nemen die ter voorkoming van ongelukken geraden is.
Preventieve maatregelen
Van de werkgever moet worden verwacht dat hij onderzoekt of er preventieve maatregelen mogelijk zijn of dat er een veiligere werking van de machine mogelijk is. Zo niet, dan moet er op een voldoende effectieve wijze voor het gevaar worden gewaarschuwd.
Hierbij is het van belang met welke mate van waarschijnlijkheid de niet-inachtneming van de vereiste oplettendheid en voorzichtigheid kan worden verwacht, de hoegrootheid van de kans dat daaruit ongevallen ontstaan, de ernst die de gevolgen daarvan kunnen hebben en de mate van bezwaarlijkheid van de te nemen maatregelen.
Het kan van belang zijn of de werkgever de specifieke gedraging die tot het ongeval heeft geleid redelijkerwijs heeft moeten voorzien, maar dit is niet van doorslaggevende betekenis.
Volgens de Hoge Raad is het onduidelijk of de rechtbank alle omstandigheden van het geval in haar beoordeling heeft betrokken en in overwegende mate betekenis heeft gehecht aan de omstandigheden die tot het ongeval hebben geleid. De Hoge Raad vernietigt het vonnis van de rechtbank en verwijst het geding naar het gerechtshof.
Conclusie
Wanneer na het ongeval komt vast te staan dat er een veiliger alternatief voorhanden was en het gebruik van dit alternatief al voor het ongeval van de werkgever had kunnen worden gevergd, staat de schending van de zorgplicht in beginsel vast.
Letselschade advocaat
Meer weten over de zorgplicht van de werkgever na letselschade bij een arbeidsongeval? Neem contact op met een letselschade advocaat van Utrecht Letselschade Advies.
